اثر مرکب

اجازه بدهید با مثالی با اثر مرکب آشنا شویم:

سه دوست جایی مهمان بودند و میزبان یک ترازوی خانگی داشت

آنها تصمیم گرفتند که خود را وزن کنند جالب بود که هر سه دوست ۸۵ کیلو وزن داشتند

نفر اول که حسین نام داشت همانجا اعلام کرد

به نظر خودم وزن من زیاده و نیاز دارم وزنم رو کم کنم

پس از امروز فقط حدود ۱۲۵ کالری از وعده غذاییم در روز کم می کنم

( به اندازه یک لیوان شربت یا دو کف دست نان یا سه تا بیسگوییت کرم دار یا یک لیوان شیر کم چرب )

نفر دوم (حسن ) گفت :

من به نظرم وزنم خوبه پس هیچ تغییری در وعده های غذاییم ایجاد نمیکنم

و سومی که محسن بود گفت :

من تازه چند مدل شیرینی یاد گرفتم میخوام هر هفته یک مدلش رو درست کنم

و روزی فقط دو تا شیرینی دست پخت خودم رو بخورم
اونها هر ماه همدیگه رو میدیدند تا ماه هجدهم هیچ تغییر ملموسی توی اندام این دوستان مشاهده نمی شد

ماه هجدهم

ولی در ماه هجدهم یه تفاوتهای جزیی دیده می شد اما زیاد بارز نبود

ماه بیست و پنجم

ولی از ماه بیست و پنجم تفاوت بارزی مشاهده می شود

ماه سی و یکم

در ماه سی و یکم تفاوت تکان دهنده و شگفت انگیز است

حالا حسین ( نفر اول ) ۷۰ کیلو دارد

و حسن همان ۸۵ کیلو

و محسن ۱۰۰ کیلو

در ماه سی و یکم وقتی دوستان همدیگه رو میبینند

حسن که وزنش ثابت مانده رو می کند و به حسین میگه که تو در عرض چهار ، پنج ماه گذشته چکار کردید که اینگونه لاغر شدی؟

حسین میگه که :

اشتباه می کنی من ۳۱ ماهه که فقط به اندازه ۱۲۵ کالری از وعده غذاییم حذف کردم ولی تا چند ماهه گذشته معلوم نبودش ولی من همینطور ادامه دادم که اینگونه تونستم لاغر کنم

محسن هم رو به حسن کرد و گفت :

حسین راست میگه چون من هم فقط به اندازه دو تا شیرینی در روز (حدودا ۱۲۵ کالری ) در روز به وعده غذاییم اضافه کردم

و تا چند ماهه پیش تقریبا اضافه وزن مشهودی نداشتم ولی الان که در خدمت شما هستم بعد از ۳۱ ماه ،اینگونه چاق شدم

نکته جالب مثال ما این هستش که این تفاوت بارز وزنی بر اساس اثر مرکب بوجود آمد

وگرنه حسین و محسن فقط و فقط ۱۲۵ کالری در روز به وعده غذایی خود کم و زیاد کرده بودند که اگر بر اساس محاسبات پیش می رفت هر کدام از این دو دوست مقدار کمی تغیییر وزن داشتند

ولی اثر مرکب به صورت تصاعدی این اقدامات را نمایان کرد به طوریکه بین حسین و محسن ۳۰ کیلو اختلاف وزنی بوجود اومد
امیدوارم این مثال شما رو به معنی و درک اثر مرکب نزدیک کرده باشد

 خلاصه کتاب اثر مرکب

به تعبیر نویسنده کتاب اثر مرکب یعنی دارن هاردی :

اثر مرکب (the compound effect) همان سیستم عاملی است که زندگی ما رو اداره میکنه چه در جهت بهتر شدن و چه در جهت بدتر شدن

یا به تعبیر دیگر اینکه کوچکترین رفتار ، انتخابها و عادات که فکر می کنیم در زندگی ما مهم نیستند ولی به صورت مداوم انجامشون میدهیم به صورت ترکیبی شده و زندگی ما رو خواهند ساخت

کتاب اثر مرکب دارن هاردی ، کتابی است بر اساس همین موضوع اثر مرکب 

کتاب اثر مرکب هم از لحاظ تئوری و هم به صورت کاربردی و عملی و با مثالهای مختلف این موضوع رو تشریح کرده است

دارن هاردی (نویسنده کتاب اثر مرکب)

اما آنچه که توانسته این کتاب رو تا این اندازه پر مخاطب و خاص کنه به نظر من در خصوصیات نویسنده کتاب باید جستجو کنیم
اول اینکه دارن هاردی همانگونه که خودش در مقدمه کتاب ذکر کرده :

کسی است که این موضوع یعنی اثر مرکب رو در تمام زندگی خود بکار بسته و تمام موفقیت خود رو مدیون درک درست اثر مرکب میدونه

دوم این که در مقام عمل به آنچه که ادعا کرده توانسته در ۲۴ سالگی به ثروتی بالغ بر یک میلیون دلار برسه و در ۲۷ سالگی شرکتی رو راه اندازی کنه که درآمدی بیش از ۵۰ میلیون دلار داشته باشه
سوم این که یکی از رهبران صنعت موفقیت محسوب میشود و توانسته دهها هزار کارآفرین آموزش بدهد و مربی برخی از بهترین رهبران کسب و کار و مدیران عامل و آدمهای موفق باشد

و از همه مهمتر اینکه چون ناشر مجله معروف موفقیت آمریکا بوده ، همیشه یا در حال مصاحبه با موفقترین افراد یا در حال خواندن ، مرتب کردن ، فیلتر کردن و شنا در اقیانوس اطلاعات مربوط به موفقیت و بهبود فردی بوده است

همانگونه که گفتیم :

اثر مرکب به ما گوشزد میکنه که

کوچکترین رفتار و انتخاب و عادت شما میتونه زندگی شما رو بسازه

و حتی میتونیم این تعبیر رو بکار ببریم که زندگی چیزی نیست جز همین انتخابهای کوچکی که ما با اونها مواجه میشویم و از آن غافل هستیم

آیا تا به حال فیل شما را گاز گرفته است ؟

یا یک پشه نیشتان زده است ؟

اگر یک فیل شما را گاز بگیرد هیچوقت فراموش نخواهید کرد ولی پشه چطور ؟

در زندگی ، چیزهای کوچکی هستند که شما را نیش می زنند ولی شما نه به آن اهمیت می دهید نه به خاطر می آورید

ولی متاسفانه همین ها آینده شما رو به صورت کامل تحت تاثیر قرار میدهند

بنابراین ما باید نگران همین انتخابهای تکراری، کوچک و به ظاهر بی اهمیت خودمان باشیم که به صورت مرکب می توانند ما رو در مسیر موفقیت منحرف یا همراهی و کمک کنند

یادمان نرود اثر مرکب همیشه در حال اثرگذاری هست و همواره در حال عمل کردن

مثلا وقتی که شما یک شیشه نوشابه و یک چیپس یا پفک می خورید و این کار را تکرار میکنید مسلما سلامتی و تناسب اندام خود رو با چالش جدی رو برو می کنید و نمی توانید از اثرات ترکیبی آن خود را مبرا کنید

عادات ما نیز از همین خصوصیات و اهمیت برخوردار است

به تعبیر ارسطو :

ما همانی هستیم که مکرر انجام می دهیم

و یا بر اساس مطالعات روان شناسی ۹۵ درصد از همه چیزهایی که احساس می کنیم، فکر می کنیم ، انجام میدهیم و به آنها دست پیدا می کنیم در نتیجه یک عادت شکل گرفته است

عادات نیز بر اساس خاصیت مهم اثر مرکب می تواند تمام زندگی را تحت سیطره خود قرار دهد حال چه مثبت چه منفی

ولی این مهم است که ما می توانیم هر رفتاری را در اثر تکرار و تمرین کافی به عادت تبدیل کنیم

لری برد

مثلا لری برد یکی از بهترین بسکتبالیستهای تاریخ NBA ، از کودکی ۵۰۰ پرتاب آزاد را در روز تمرین می کرد

بنابراین پرتاب آزاد از عادات مثبت او شده بود

و با همین عادت توانسته بود به موفقیتهای افسانه ای دست پیدا کند

نکته مهم

نکته مهم این است که ما الان از اهمیت انتخابها و عادات خود با اطلاع هستیم 

چرا نمی توانیم آنگونه که درست می باشد عمل کنیم

و اغلب رجوع ما به عادات بد است و به طرز شگفتی اسیر عادات بد خود هستیم؟

دلیلش این است که نیاز ما به داشتن خشنودی آنی ما رو اینگونه اسیر کرده

و فقط تصویر حال رو می بینیم و از درک تصویر ها و لذتهای بزرگ آتی غافل هستیم

تهدید مرگ

مثلا اگر به شما بگویند :

اگر یک گاز دیگر ساندویچ یا یک لقمه دیگر کله پاچه بخورید به خاطر حمله قلبی خواهید مرد ، امکان ندارد که لقمه ای دیگر بخورید

ولی اگر به شما بگویند بعدا و در اثر مرور زمان این قضیه اتفاق می افتد گونه دیگری رفتار می کنید

مشکل اینجاست که خشنودی آنی ناشی از عادات بد ، اغلب از چیزی که در ذهن شما درباره عواقب بلند مدت در جریان است ، بسیار مهمتر به نظر می رسد .

در واقع انگار افراط در عادات بد هیچ اثر منفی ندارد

ولی واقعیت امر این است که اثر بزرگ مرکب در حال فعالیت است

و همین عادت بد را به صورت تصاعدی در تمام زندگی مؤثر قرار میدهد

با این درک به نظر میاد که وقتش هست که در زندگی خودمان تأملی بندازیم

و هر آن عادتهایی که خودمان از اهمیت آن غافل بودیم را شناسایی کنیم و با حذف عادات بد یا تقویت عادات مثبت تغییراتی اساسی در زندگی خودمان ایجاد کنیم
البته همه ما به سخت بودن ایجاد تغییرات در عادات واقف هستیم

۵ استراتژی ریشه کن کردن عادت بد :

میتوانیم با بکار گیری این ۵ استراتژی عادات بد خودمان را ریشه کن کنیم:

۱- کشف محرکها:

به فهرست عادات بد خودتان نگاه کنید و تعیین کنید چه چیزی شما را تحریک می کند 

به چهار سوال اساسی جواب بدهید :

چه کسی ؟

چه چیزی ؟

چه وقتی ؟

چه جایی ؟

بعد سعی کنید در طی زمان آن محرکها را شناسایی کنید

۲- پاکسازی خانه:

اگر میخواهید غذاهای سالم تری بخورید ، قفسه های خانه خود را از غذاها و خوراکیهای ناسالم خالی کنید 

به طور کلی از هر چیزی که عادات بد شما را فعال می کند، خلاص شوید.

۳- جایگزین کردن :

عادات سالم جایگزین عادات بد کنید

۴- آرام شروع کنید:

به خودتان فرصت بدهید ، تغییر ناگهانی و معجزه وار معنی ندارد

۵- یا بپرید :

همه آدمها با روش یکسان موفق نمیشوند

شاید شما جز نوادر افرادی باشید که می توانند یکدفعه ای در خودشان تغییر بوجود بیاورند

البته این یک استثنا هست نه قاعده ولی هدف تغییر عادت است

شش استراتژی ایجاد عادت خوب :

و اما با شش استراتژی برای ایجاد عادات خوب آشنا می شویم:

۱- خودتان را برای موفقیت آماده کنید ولی متناسب :

مثلا اگر میخواهید تغذیه سالم داشته باشید در کشوی میز کارتان ، آجیل و میان وعده های سالم نگه دارید.

۲- به اضافه کردن فکر کنید ، نه کم کردن :

مثلا به جای اینکه به این فکر کنید که چه چیزهایی را نمی توانید بخورید به خوردنیهایی مانند سالاد ، میوه فکر کنید

۳- کارهایتان را به دیگران بگویید:

به خانواده تان و به دوستانتان بگویید که تغییر کرده اید

۴- یک همراه موفقیت پیدا کنید

۵- رفاقت و رقابت :

در عین رفاقت ، رقابت کنید برای بهترین و اولین شدن

۶- جشن بگیرید:

برای قدردانی از خودتان ، هر فعالیتی که دوست دارید رو تو دستور کارتان قرار دهید

شایان ذکر و قابل تذکر است که

ایجاد عادات مثبت و حذف عادات منفی یا به طور کلی تغییر ، سخت است

و مداومت ، صبر و ایستادگی و پشتکار می خواهد

تا اثر مرکب بتواند تاثیر خودش رو بگذارد

ولی در عین حال این مژده را می توان داد که

مقوله مهمی که در اثر مداومت بوجود خواهد آمد می تواند تسهیلگر بزرگی در جهت رسیدن به تغییر باشد

به این مفهوم تکانش می گویند 

تکانش :

برای تکانش بهترین توضیح این است که

طبق قانون اول نیوتن (قانون اینرسی) اجسام ساکن تمایل به سکون دارند

مگر اینکه نیروی خارجی به آنها اعمال شود

و اجسام متحرک تمایل دارند به حرکتشان ادامه دهند

مگر اینکه چیزی مانع تکانش آنها شود

مثلا قطار با همه عظمت و ابهت خود وقتی ثابت است با قراردادن یک تکه چوب ، زیر چرخ جلو ثابت می ماند

چون علاقه به سکون دارد

ولی وقتی به حرکت افتاد دیگر یک دیوار یک و نیم متری بتون تقویت شده با فولاد نمی تواند حرکت آن را متوقف کند
مژده این است که شما کافی است تا شروع تکانش به تلاش مداوم خود ادامه دهید

بعد از آن سرعت پیشرفت و موفقیت شما چندان شتاب خواهد گرفت که حیرت انگیز وشگفت آور است

دیگر کافی است هر از چند گاهی زحمت خود را تکرار کنید که سرعت شما متوقف نشود و دیگر این مقوله برای شما آسان و سهل خواهد شد

برای ایجاد تکانش بهترین راه

پیدا کردن رویه و ریتم رفتاری مناسب خودتان است

و تکرار مستمر آن تا تبدیل به عادت شود و اثر مرکب معجزه کند

به طور مثال خود را مقید کنید که

کارهای روزانه تان به همراه اهداف خود بنویسید و صبح و شب عملکرد خودتان را بررسی کنید و به آن نمره دهید

مثال جالب دیگری که می توان در مورد تکانش مطرح کرد که دلم نیومد آن را برای شما مطرح نکنم

تلمبه دستی :

مثال تلمبه دستی آب است :

وقتی شما شروع می کنید به تلمبه زدن هیچ آبی از تلمبه بیرون نمی آید

ولی وقتی که شما ادامه می دهید ابتدا چند قطره اب

و اگر مأیوس نشوید بعد از چند تلمبه دیگر ، جریان مداوم آب راه میفتد که دیگر نیازی به تلمبه سخت دیگری نیست

فقط کافیست هر از چند گاهی یک تلمبه بزنید که جریان متوقف نشود

همانطور که در مثال تلمبه دیدید :

در اثر مداومت و پایداری و تلاش ، اثر مرکب اتفاق افتاد و تکانش را در برداشت 

نکته دیگر مأیوس نشدن تا رسیدن به هدف می باشد
در انتهای مطلب میخوام به این نکته مهم اشاره کنم

هر چند که مسئول صد در صد زندگیمان خودمان هستیم

ولی باز هم دیگران ، محیط و ارتباطات و رسانه ها روی ما تاثیر گذارند

بنابراین در مورد نوع برخورد با آنها نیز احساس مسئولیت کنید

و نوع ارتباط با آنها را از جمله حذف رابطه ، جایگزینی یا تقویت را بطه را مورد بررسی قرار دهید و اجرایی کنید.
باز هم می گویم که با وجود اثر مرکب ، دیگر هیچکس در آرزوی کسب موفقیت نخواهد بود

کافیست انگیزه هایتان را شعله ور کنید و چرایی زندگیتان را باز تعریف نمایید 

تلاش کنید و مأیوس نشوید و پشتکار داشته باشید تا تکانش بوجود بیاید

و معجزه اثر مرکب را در عمل مشاهده کنید

و لذتی وصف ناپذیر را درک کنید

پیشنهاد نهایی :

به شما پیشنهاد میکنم که خلاصه کتاب قدرت عادت را نیز مطالعه کنید تا نهایت استفاده را از ترکیب این دو کتاب ببرید

خلاصه کتاب قدرت عادت