ترک عادت بد در کودکان

چند نمونه  از عادت های بد کودکان که در مقاله ترک عادت بد در کودکان به بررسی آنها خواهیم پرداخت :

ناخن جویدن کودک

انگشت در بینی کردن

کشیدن موها

مکیدن شست دست

خوابیدن روی پا

دندان قروچه

داد زدن و گریه کردن

…

ترک عادت بد در کودکان 

۱- شناسایی دقیق عادت بد کودک

ما باید دقیق یک عادت بد در کودک را نشانه بگیریم و هدف قرار بدهیم

نمی توان انتظار داشت کودک حتی دو عادت بد را همزمان ترک کند

بنابراین یک عادت بد که بیشتر از همه نمایان است و ما یا کودک را اذیت می کند را انتخاب می کنیم

مثال : دندان ها را بهم فشار دادن ( دندان قروچه )

شناسایی محرک : هر عادت حتما دلیلی برای خود دارد

مثال : 

کودک ناخن خود را می جود چون در موقعیت اضطراب و استرس قرار گرفته و ناخن جویدن به او احساس آرامش کاذب می دهد

دلیل انجام عادت خیلی مهم است و می تواند ما را در ترک عادت بد در کودکان خیلی کمک کند

و با پیدا کردن دلیل می توانیم بهترین راهکار را برای ترک عادت بد در کودکان انتخاب کنیم

مثال :

کودک من زمانی که دارد کارتونی می بیند که تیکه های وحشتناک و پر استرس دارد ناخودآگاه شروع می کند به ناخن جویدن

مثال :

بچه من وقتی دارد از چیزی یا کسی حرص می خورد شروع می کند به فشار دادن دندانهایش روی هم (دندان قروچه )

اگر توانستیم موقعیت ها و دلیل عادت بد را در کودک خود پیدا کنیم حداقل نیمی از راه را رفته ایم

و بهترین کار این است که در آن مواقع خاص برنامه ریزی کنیم تا عادت بد ریشه کن شود

به طور مثال :

زمان استرس و اضطراب کودک در کنارش بنشینیم و دستش را فشار دهیم

یا زمان عصبانیت با او صحبت کنیم و دلیل عصبانیت او را سوال کنیم و در نهایت او را آرام کنیم

۲- تشویق و جایزه

بهترین راهکار ترک عادت در همه علی الخصوص در کودکان ، تشویق و جایزه است

لیستی از هدایایی که کودکمان دوست دارد آماده کنید

بعد جلسه کاملا غیر رسمی با کودک خود برگزار کنیم و با او در مورد عادت بد خاصش صحبت کنیم

یادمان نرود که در ابتدا باید روی محسنات و خوبیهای او تاکید کنیم و به او یادآوری کنیم که اگر می خواهد بهتر ، عزیزتر و قویتر بشود بهتر است این عادت بد خودش را ترک کند

و به او این قول را بدهیم که :

هر روز که این عادت بد را انجام ندهد فلان جایزه کوچک مورد علاقه اش

 و اگر یک هفته انجام ندهد فلان جایزه متوسط مورد علاقه اش

 و اگر برای همیشه ترک کند فلان جایزه بزرگ مورد علاقه اش را خریداری خواهیم کرد

یادمان نرود همانگونه که اهدای جایزه می تواند موثر باشد ولی :

• قول دادن و انجام ندادن آن ، به بدترین شکل ممکن می تواند فاتحه ترک عادت را بخواند و در نهایت لجبازی و عدم اعتماد کودک را به دنبال داشته باشد
• شرطی شدن کودک به جایزه باید محدود و تعریف شده باشد وگرنه خودش می تواند ثمرات بدی برای شما و کودک به دنبال داشته باشد

۳- تعیین جایگزین و تغییر موقعیت  :

جایگزین :

راهکار بسیار موثر برای ترک عادت بد در کودکان ، جایگزینی است

 جایگزین یعنی برای آن عادت بد جایگزینی تعیین کنم

مثال : کودک من ناخن می جود

جایگزین : مشغول کردن دستان کودک با بازی همانند خمیربازی

 مثال : کودکم عادت کرده که روی دیوارها نقاشی کند

جایگزین : دیوارها را با کاغذهای بزرگ بپوشانیم که هم بتواند نقاشی کند و هم احساس اینکه دارد یک کار خاص می کند رفع شود

تغییر موقعیت :

یعنی با شناسایی موقعیتی که کودک به سمت عادت بد خود می رود ، موقعیت او را عوض کنیم

مثال : کودک من ناخن می جود

تغییر موقعیت : ناخن کودکم را کوتاه می کنم

مثال : کودک من حالا که ناخن ندارد ، انگشت و پوست انگشت خود را می کند

تغییر موقعیت : کرم مخصوصی از داروخانه تهیه می کنم و به انگشتان کودکم می مالم تا تلخی این کرم ، او را از خوردن انگشتان منصرف کند

مثال : کودکم موقع دیدن کارتونهای بزن بزن و جنگی ، دندان قروچه می کند و دندانهایش را به هم فشار می دهد

تغییر موقعیت : سعی می کنم که دیگر از این کارتونها نخرم

مثال : کودکم باز هم با اصرار کارتون های جنگی می خرد و دندان قروچه ادامه دارد

تغییر موقعیت : زمان دیدن کارتونهای جنگی در کنار کودکم می نشینم و به او آرامش خودم را منتقل می کنم تا عادت بد خود را کم کم ترک کند

مثال : کودکم عادت به خرید کرده است

تغییر موقعیت  : کمتر بردن کودک به مغازه و پاساژ

مثال : کودکم عادت کرده که همش تنقلات (چیپس و پفک ) بخورد

تغییر موقعیت : تا اطلاع ثانوی هیچ پفک و چیپسی در خانه ما پیدا نمی شود که کودکم بخورد

۴- ایجاد احساس مثبت ، اعتماد به نفس و همکاری :

اگر فرزند ما احساس مثبت کند و خود را در این پروژه شریک بداند ، ما خیلی راحت تر می توانیم عادت بد در کودکان خودمان را ریشه کن کنیم

بنابراین از دادن احساس مثبت کوتاهی نکنیم که مهمترین لازمه ی آن داشتن صبر و شکیبایی است

قرار نیست یک روزه یا یک شبه کودک عادت بد خود را ترک کند پس صبر و حوصله لازم را داشته باشیم

و به بهانه های مختلف کودک را در این داستان بازی و مشارکت دهیم

نزد کسانی که کودک آنها را عجیب دوست دارد از او تعریف کنیم و در تعریفمان هم یادآوری کنیم که توانسته عادت بد خودش را تا حدودی یا کاملا ترک کند

اگر شد از طرف آنها جایزه هم به کودک بدهیم که بهتر و کاملتر می شود

۵- تنبیه و بازخواست محدود :

اگر هیچیک از ترفندهای ترک عاد بد در کودکان مثمر ثمر واقع نشد و تمام سعی و کوشش خود را کردیم و مؤثر نبود

می توانیم به صورت کاملا تعریف شده و محدود ، آن هم در کنار تعریف و تمجید و جایزه ، کودک را تنبیه و بازخواست کنیم

تنبیه یعنی چی ؟

نه فیزیکی بلکه محرومیت از بعضی از امکانات و بازیها آن هم به صورت کاملا محدود

بازخواست یعنی چی ؟

یعنی صحبت کردن با کودک و نشان دادن عواقب عادت بد در او

مثال : کودک من یک چیزی را بخواهد عادت کرده که گریه کند تا آن را بگیرد

تنبیه : اگر گریه کنی تا وقتی که گریه می کنی من برای تو هیچی نمی خرم

مثال : کودک من موهای خود را می کند

بازخواست : صحبت کردن با او و نشان دادن عکسی که نشان می دهد عواقب مو کندن